- ARDUENNA
- ARDUENNAGalliae totius maxima silva, quaeque ab ripis Rheni, finibusque Trevirorum ad Nervios pertinet, millibusque amplius quingentis in longitudinem patet, uti describit et aestimat Caesar l. 6. Bell. Gall. c. 29. Gallice La forest d' Ardenne, cuius magna pars in ditione Leodiensi, in Ducatu Lucemburgensi, et in Eyfalia regione perseverat. Valesio attingit Rhenum inter ac Mosam Iuliacenses, Colonienses seu Agrippinenses, Tolbiacenses, Aquenses, Condrusos, Efliam, Lemburgenses, Confluentinos ac Mogontiacenses, Luciliburgenses et Bublionenses in finibus Trevirorum, Mediomatricos sive Mettenses, cis Mosam Leodicenses, Tungros olim dictos, Namurcenses, Nervios vel Hannonios, apud quos Carbonaria vocatur, Teoraciam, Catalaunenses ac Barrenses Ducales, si Marliano creditur. Valesio Nerviorum, Veromanduorum, Remorum ac Catalaunorum fines stringit. Nam hodieque ad Duodeciacum, Sedanum et Doncherium Remorum oppida, silva est ingens, Arduennae servans nomen bois des Ardennes: et ab oppido S. Manechildis, quod dioecesi Catalaunicâ continetur, Verodunum petentibus transeunda est eiusdem silvae portio, hodieque la forest d' Ardenne nuncupata. Denique ad utramque Mosae ripam nobiles supersunt eius reliquiae les Ardennes dictae, hinc Mariaeburgô, cimacôque in Hannonia, Malaberti fonte et Rupe Regiâ in Remis, atque Monte Cornutô, inde Fumacô ac Orcimonte clausae: nec procul a dextra fluminis ripa pars alia eiusdem silvae cernitur, capite fluv. Urbae, et Andainô, sive St. Hucberti Monasteriô, ac priscâ appellatione nobilis. Saltus, quibus nomen Arduenna, Tacit. vocat l. 3. annal. c. 42. Hanc proin falsa Caesar a Rheno fluvio, ad Remos milibus amplius D. (alias L.) in longitudinem patere ait: cum pateat milia 160. h. e. leucas Gall. 50. Nam a Colonia Agrippina abest Bagacum Nerviorum mill. pass. 110. a Bagaco Nerviorum Durocortorum Remorum 53. mill. In hac silva aut in Vosago, nec unquam fere alibi quotannis ex moreautumnalem venationem peragere consuevisse Carolum M. et Ludovicum Pium Imperatores apud Historicos legimus. Sigibertus quoque iunior Austrasiorum Rex eam Forestam suam vocat, apud Notgerum de vita Remacli. Adeoque non licebat privatis in ea, utpote silva Regali ac Dominica, venari ac maiores feras occidere, nisi Regiô permissu. Hinc Fortunatus ad Gogonem, l. 7. carm. 4.Ardennae an Vosagi cervi, caprae, helicis, ursi,Caede sagittiferâ silva fragore tonat?Seu validi bufali ferit inter cornua tempus,Nec mortem differt ursus, onager, aper?Imo et filio suo Ludovico in quinque dominicis silvis venatione interdixisse Carolus Calvus Imperator legitur. Porro quia Arduenna silva regalis erat, hinc Notgerus retro memoratus loca omnia Arduennae adiacentia sub Regia ditione fuisse, i. e. fisci seu patrimonii Dominici exstitisse, scribit. Adicit Sigibertum duo condidisse Monasteria in hac silva, Malmundarium Malmedi et Stabulaus, Stavelo, quae nunc extra eius fines sunt, cultorum ac prae ceteris Monachorum operâ passim excisae. Nomen ab Arduenna silva accepit pagus seu Comitatus Ardenna dictus, in divisione Regni Ludovici Pii inter filios, ubi ponitur inter Hasbaniam et Frisiam Cis Rhenanam, quae ad Mosam aut etiam Scaldim usque pertinebat. Hinc Comites Arduennae et Bublionis: Miraeus Comitatum hunc cum Lemburgensi eundem credit. Vide Hadr. vales. Notit. Gall.
Hofmann J. Lexicon universale. 1698.